Hypnose door de eeuwen heen: een reis naar ontspanning
Hypnose gaat over dat wat ons al eeuwenlang bezighoudt: de wens om tot rust te komen.
Tot rust komen
Ontspannen en een stap terug doen van de drukte om ons heen. Als je terug gaat kijken in de tijd, zie je hoe mensen op verschillende manieren en in verschillende tijden dezelfde zoektocht naar innerlijke stilte steeds weer gemaakt hebben. De geschiedenis leidt ons terug naar het oude Egypte.
Slaaptempels en het 'Abaton'
In het oude Egypte, zo’n drieduizend jaar geleden, bestonden er ‘slaaptempels’: speciale plekken waar mensen heen gingen om rust en heling te vinden. Slaap werd voorafgegaan door rituelen: een bad, een gebed, vasten of het drinken van kruidenmengsels. Het idee was dat de slaap die daarop volgde bijzondere dromen of inzichten zou brengen. Priesters of genezers hielpen bij het aflezen daarvan. Door rust, stilte en verbeelding hoopte men verlichting te ervaren.
Zo’n 500 jaar later hadden de Grieken een vergelijkbaar gebruik. Er werden vele tempels gebouwd in de buurt van water, bossen, en andere rustgevende natuur. In deze ‘tempels van Asclepius’ (de god van genezing) sliepen mensen in een heilige zaal: het Abaton, in de hoop om genezende boodschappen te ontvangen van de god. Deze behandeling heette ‘incubatie’ en werd omgeven door verschillende rituelen: het brengen van offers, baden, vasten. De ontspannen sfeer binnen én buiten de tempels en het vertrouwen dat je werd gedragen door iets groters, maakte dat mensen zich openstelden voor hoop en geloof in genezing. Priesters konden de dromen uitleggen door de symboliek ervan af te lezen.
Met de opkomst van het christendom werden de tempels als ‘heidense heiligdommen’ bestempeld en als concurrentie gezien. Hierdoor werden de slaaptempels gesloten of vernietigd.
Dierlijk magnetisme?
We maken een grote sprong in de tijd, naar de 18e eeuw. In Europa trok de Oostenrijkse arts Franz Anton Mesmer veel aandacht. Hij geloofde in een soort ‘dierlijk magnetisme’, een onzichtbare kracht die binnenin ons zou stromen. Mesmer liet mensen ervaren dat rust, focus en suggestie diep kunnen doorwerken. Zijn groepssessies waren soms nogal uitbundig, met muziek en beweging, maar daaronder lag dezelfde menselijke behoefte: ontspanning vinden en ruimte maken voor innerlijke balans. Mesmers theorie over ‘dierlijk magnetisme’ schopte het uiteindelijk niet ver, maar het idee dat rust, focus en suggestie van invloed zijn op het menselijk welzijn, kreeg wél een vervolg.
Ontspanning, focus en suggestie
In de 19e eeuw kwam James Braid, een Engelse chirurg, met de term ‘hypnose’. Hij stapte hiermee weg van het idee van mysterieuze krachten. Hij legde de nadruk op wat er werkelijk gebeurde: er ontstond tijdens sessies een diepe staat van concentratie, waarin lichaam en geest tot rust komen. Vanaf dat moment kreeg hypnose steeds meer wetenschappelijke aandacht. Artsen en psychologen onderzochten de werking en ontdekten hoe waardevol deze staat van ontspanning kan zijn.
De behoefte is nog steeds herkenbaar
Inmiddels zijn we weer zoveel jaren verder en is er nog veel meer onderzoek gedaan naar hypnose. De effectiviteit van hypnose is al lang aangetoond. Vandaag de dag gebruiken we hypnose nog steeds om precies hetzelfde te bereiken: ontspanning. Rust. De setting is veranderd, technieken ook, maar de menselijke behoefte die vervuld wordt, is nog steeds herkenbaar. Jezelf zijn, in een omgeving die rust en vertrouwen uitstraalt. Wat de oude Grieken 3000 jaar geleden al konden, kunnen wij nu nog steeds.